Bu bölümde, ağrının sirkadiyen ritim kontrolü üzerine yapılan araştırmalar incelenmiştir. Sağlık kurumlarına başvuranların en sık sebeplerinden biri olan ağrının, bazı durumlarda gündüz/gece vakitlerinde, aydınlık/kararanlık ortamda, sıklık veya şiddetinde değişiklik gösterdiği belirtilmektedir. Romatoid artrit ve migren gibi bazı ağrı tipleri bu duruma örnek olarak verilebilir. Son zamanlarda yapılan araştırmalar, inflamatuar sitokinlerin günlük döngüyle ilişkilendirildiğini göstermiştir. Melatonin adlı hormonun da ağrıyla ilişkili olduğu ve sirkadiyen ritim özelliği gösterdiği birçok çalışma tarafından ortaya konulmuştur. Melatonin verilmesiyle ağrı eşiğinin normale döndüğü ve bazı ağrı sendromlarıyla ilişkili olduğu gösterilmiştir. Ayrıca sirkadiyen ritim bozukluğu ve melatonin düzeyinin çeşitli ağrılarla ilişkili olduğu çalışmalarda bulunmuştur. Migren, küme tipi baş ağrısı, fibromiyalji ve nöropatik ağrı gibi durumlarda sirkadiyen ritim ve melatonin ile ağrılar arasında anlamlı sonuçlar elde edilmiştir. Ağrının sınıflandırılması ve oluşum süreci de bu bölümde ele alınmıştır. Ağrının duyusal ve emosyonel bileşenler içerdiği ve bireylerin durumuna göre farklılık gösterebileceği vurgulanmıştır.(AI)