Prostat Kanserinde Güncel Nükleer Tıp Tedavi Yöntemleri
Anahtar Kelimeler
Prostat kanseri Dünya’da en sık
görülen 4. kanser türü olup erkeklerde ise cilt kanserinden sonra en sık
görülen 2. kanser türüdür (1–3). Her sekiz erkekten birinin hayatı boyunca
prostat kanserine yakalanacağı, her kırk bir erkekten birinin ise prostat
kanseri sebebiyle hayatını kaybedeceği öngörülmektedir (2). Prostat kanseri
görülme sıklığı yaşla artmaktadır; otopsi sonuçlarına göre yapılan bir derleme
çalışmasında 30 yaş altındaki erkeklerde prostat kanseri görülme sıklığı %5
iken her on yılda bir olasılık oranı 1.7 kat artmaktadır (4). Aile hikayesi ve
etnik köken prostat kanseri gelişimi açısından önemlidir. Afrika kökenli
erkeklerde hastalık daha kötü bir seyir göstermektedir (5). Sigara ve obezite
prostat kanseri için önemli risk faktörleridir (6). Prostat kanseri tanısı
konulan erkeklerin küçük bir kısmında gerçek bir ailesel hastalık vardır (aynı
ailede >3 vaka, birbirini takip eden 3 jenerasyondan vaka olması veya 55 yaş
altında >2 erkekte prostat kanseri tanısı olması). Prostat kanserinde birçok
somatik ve germline mutasyon da tanımlanmıştır. En sık görülen somatik
mutasyonlardan bazıları TMPRSS2-ERG füzyonu, ETS gen ailesi mutasyonları, TP53
mutasyonu ya da silinmesi, PTEN silinmesi, SPOP mutasyonu, CDH1 silinmesi, MYC
fonksiyon kazanımı; germline mutasyonlar ise BRCA 1, BRCA 2, ATM, CHEK2’dir
(7). Amerika Ulusal Kanser
Enstitüsü’ne göre prostata lokalize ve bölgesel lenf nodlarına yayılmış
hastalık durumunda 5 yıllık sağkalım %100’e yakın beklenirken uzak metastazı
olan hastalarda bu oran %32’dir (8). Tarama programlarının mortaliteyi azaltıp
azaltmadığı ile ilgili farklı sonuçlar bildiren yayınlar olmakla birlikte
(9,10) ülkemizde prostat kanseri taraması amacıyla erkeklerin 50 yaşından
itibaren (birinci derece akrabasında prostat kanseri olanlarda 40 yaşından
itibaren) üroloji muayenesi olması ve kanda prostat spesifik antijen (PSA)
baktırması önerilmektedir (11). Prostat
kanseri tanısı alan hastalarda hastalığın evresine göre tedavi opsiyonları
değişmektedir. Aktif sürveyans, radikal prostatektomi, radyoterapi, hormon
tedavisi, kemoterapi gibi seçenekler hasta bazlı olarak değerlendirilip, kişiye
özel şekilde tedavi planlanmaktadır. Nükleer tıp ise gerek hastalığın
evrelendirilmesinde gerekse tedavisinde giderek artan bir rol üstlenmektedir.
Bu yazıda güncel radyonüklit tedavi ajanlarının prostat kanserindeki rolüne
değinilecektir.
Bu kitabın bölümleri bulunmamaktadır.
Atıf Sayısı :
