Bir ülkenin tarımının ilerlemesi, tarımsal mekanizasyonunun ilerlemesiyle doğru orantılıdır. Bir ülkenin veya bölgenin tarımsal gelişmişlik düzeyi veya mekanizasyon düzeyinin gelişmişliği, başta traktör sayısı olmak üzere, kendi yürür veya otonom hasat makinaları sayısı, ortalama traktör güç boyutu, birim alan başına düşen güç büyüklüğü, traktör sayısı başına düşen tarım alet ve makinalarının sayısı, çeşitliliği, tarım makinaları imalat sanayisinin düzeyi ve uluslararası pazardaki mevcut durumu ve hassas tarım teknolojilerinin tarım makinalarındaki düzeyi gibi kriterlerle ifade edilmektedir. Buradan yola çıkılarak toplumların gelişmişlik düzeyi ile tarımsal üretimlerindeki gelişmişlik, dolayısıyla tarımsal mekanizasyon düzeylerindeki gelişmişlik arasında doğrudan bir ilişki bulunmaktadır. Bu bölümde, Diyarbakır ilinin Mekanizasyon durumu, Tarım Makinaları imalat sanayisi ve Bitkisel Üretime dayalı sanayinin mevcut durumu, sorunları ve çözüm önerileri ortaya konmaya çalışılmıştır. Güncel durumun belirlenmesinde, başta Diyarbakır Sanayi ve Ticaret Odası, Tarım ve Orman Bakanlığı ve bağlı ilgili kurumların verileri, Türkiye İstatistik Kurumu verileri ve Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları ve Teknolojileri Mühendisliği Bölümünün günümüze kadar yapmış oldukları çalışmalardan yararlanılmıştır. Zaman zaman ilde faaliyet gösteren bütün Tarım İş Makinaları imalatçılarına gidilmiş ve karşılıklı görüşmeler şeklinde bilgiler toplanmıştır.  Diyarbakır’da 2000’li yılların başından bu yana giderek artan bir şekilde, Dicle nehrinden sağladıkların suyun yanı sıra, üreticilerin kendi olanakları ve devletten aldıkları hibe ve düşük faizli kredili desteklerle açmış olukları sondaj kuyuları vasıtasıyla sulanabilen tarım alanları artmıştır. Bundan dolayı, pamuk ve birinci ile ikinci ürün mısır gibi katma değeri yüksek ürünlerin üretiminde kullanılan mekanizasyon araçlarının sayısı, çeşitliliği ve uygulamaları bakımından çok büyük artışlar görülmektedir. Bununla birlikte Diyarbakır ilinde makina edinme, kullanma kültürü ve geleneksel tarımın yapısı büyük bir değişikliğe uğramıştır. Ancak bu gelişmelerden ilin tarım makinaları imalat sanayisi aynı oranda etkilenmemiştir. Dolayısıyla, sulu tarım alanlarının artışlarına ve hibe desteklerinin artışlarına rağmen, tarımsal verimde de istenilen düzeylere ulaşılamamaktadır. Tüm bunlara ek olarak, ilde imalatı yapılan tarım iş makinaları da gerek sayı gerekse çeşit olarak oldukça yetersiz düzeydedir. Bölgedeki bu açık tamamen il dışından bayiler aracılığıyla kapatılmaya çalışılmaktadır.