Modernleşme Ekseninde Mehter Takımlarında Kültürel Transplantasyon Örneği: Trompet
Anahtar Kelimeler
Osmanlı Devleti 17. yüzyıldan itibaren askeri manada elde edilen başarısızlıklar sonucu içerisinde bulunduğu durumdan çıkabilmek adına batıyı rol model alır. Bu çerçevede 17. yüzyıldan itibaren Osmanlı adına modernleşme ve batılılaşma paradigmaları merkezi otoritenin mottosu haline gelir. İlk aşamada askeri alanda başlayan modernleşme ve batılılaşmanın kültürel manadaki izdüşümünü ise Yeniçeri Ocağı’na bağlı mehterhanenin kapatılıp, yerine batılı tarzda Müzika-i Hümayun’un kurulması oluşturur. Müzika-i Hümayun’un mehterhanenin yerine ikamesi ise temelde bir kültürel transplantasyon örneği olarak karşımıza çıkar. Batıdan gerçekleştirilen kültürel transplantasyonun Müzika-i Hümayun ve daha sonra yeniden ihya edilecek olan mehter takımları içerisinde çalgı özelindeki temsilini ise trompet oluşturur. Bu çalışma, kültürel transplantasyon örneği olarak trompet çalgısının Türk askeri müzik geleneği içerisindeki konumlanışını ve beraberinde getirdiği değişim ile dönüşümü ele almaktadır. Gerek literatür taraması gerekse etnografik çalışmalar neticesinde elde edilen veriler ışığında trompet çalgısının mehter takımlarına entegre edilmesi, mehter takımlarının Hunlardan itibaren alışılagelmiş müziksel ediminin gerek doku gerekse repertuvar açısından değişimine sebebiyet verir. Trompet çalgısının mehter takımlarına ikamesi ayrıca Türk askeri müzik geleneğinin yapısal olarak senkretik bir kimliğe bürünmesine yol açarken, zihinsel olarak da gerek Osmanlı gerekse cumhuriyet ideolojisinin batılılaşmasının sonik işaretleyicisi haline gelir.
Kitap Adı:
Müziğin Peşinde Yedi Düşünce (araştırma Yazıları)
Atıf Sayısı :
