Son yıllarda scooter ve bisiklet kullanımı, çevre dostu ve
ekonomik ulaşım aracı olarak şehir içi ulaşımda önemli bir yer edinmiştir.
Ancak, scooter ve bisikletlerin kullanımları ile kazaların ve yaralanmalar
artmaktadır. Travma kinematiği, bir yaralanmanın meydana gelme şekli ve
vücuttaki etkilerinin nasıl yayıldığını anlamaya yönelik bir disiplindir.
Scooter ve bisiklet kazalarında en ciddi yaralanmalardan biri kafa travmasıdır.
Düşme veya çarpma sonucu kafanın yere çarpması kafa içi kanamalara, kafa
kemiklerinde kırıklara ve beyin dokusunda kontüzyona yol açabilir. Baş ve yüz
yaralanmaları sonucu özellikle kask kullanımının olmadığı kazalarda fizik
muayenede fraktür lehine şüpheli bulgular, nörolojik defisit veya şuurda bozulma
durumlarında bilgisayarlı tomografi (BT) ile değerlendirme yapılmalıdır.
Yaralanmasının şiddeti arttıkça servikal yaralanma riski de artmaktadır. Hava
yolu açıklığı, burun ve göz değerlendirmesi önemlidir. Toraks, yani göğüs
bölgesi, scooter ve bisiklet kazaları gibi travmalarda sıklıkla yaralanan bir
vücut bölgesidir. Bu bölge, solunum ve dolaşım sisteminin kritik organlarını
barındırmakta olup, bütünlüğünün bozulması, hayatı tehdit eden klinik tablolara
yol açabilir. Scooter ve bisiklet kazalarında batın ve pelvis bölgesi,
özellikle yüksek hızla gerçekleşen çarpmalarda ya da darbelere bağlı olarak
solid ve içi boş organ yaralanmalarına neden olmakla birlikte pelvik kemik
fraktürlerinin yönetimi multidisipliner bir yaklaşım gerektirmektedir.
Ekstremite yaralanmaları, scooter ve bisiklet kazalarında en sık karşılaşılan
yaralanma türlerindendir. Bu tür yaralanmalar, genellikle düşme sırasında
vücudun dengeyi sağlamak için kollar veya bacaklarla yere temas etmesi sonucu
oluşur. Ekstremite travmaları, basit sıyrıklardan, ciddi kemik kırıkları ve
nörovasküler hasarlara kadar geniş bir yelpazede yer alabilir. Spinal
yaralanmalar çoğunlukla kafa travması ile birliktedir. Travma kinematiği ile
bağlantılı olarak özellikle omurga koruyucu ekipmanların kullanılmadığı durumlarda
ciddi morbidite ve hatta mortalite ile sonuçlanabilir. Spinal yaralanmalarda
öncelikle vertebral kolon boyunca herhangi bir noktada hastalar spinal hasarlı
olarak değerlendirilerek spinal immobilizasyon sağlanmalıdır. Kask, dizlik,
dirseklik, eldiven ve sırt koruyucular gibi ekipmanlar, kazaların şiddetini
azaltarak ciddi yaralanmaların önüne geçebilir. Ayrıca, yansıtıcı giysiler ve
gece sürüşlerinde kullanılan ışıklar, görünürlüğü artırarak kazaları
engellemeye yardımcı olabilir. Scooter ve bisiklet kullanıcılarının, güvenlik
önlemlerini alarak daha güvenli bir sürüş ortamı oluşturması hem bireysel
sağlıkları hem de toplum sağlığı açısından kritik bir adımdır.
Atıf Sayısı :