İnsan parazit
enfeksiyonları, dünyanın tropik ve subtropik bölgelerinde daha sık görülmekle
birlikte, tüm dünyada milyarlarca kişiyi etkileyen büyük bir hastalık yüküne
sahiptirler. Yaptıkları hastalıklar asemptomatikten ölümcüle kadar değişen klinik
tablolar ile ortaya çıkabilir. Bu enfeksiyonlar endemik popülasyonlar üzerinde;
ağır hastalık, ölüm, iş gücü kaybı, çocuklarda büyüme geriliği ve ciddi
ekonomik yük de dahil olmak üzere oldukça büyük bir etki yaratmaktadırlar.
Uluslararası seyahat ve göç hareketlerinin artması paraziter enfeksiyonların
normalde görülmedikleri başka bölgelere taşınmasını kolaylaştırmıştır. Parazit
hastalıklarının öneminin arttığı bir diğer grup ise bağışıklık sistemi
baskılanmış olan hastalardır (1,2). Parazitlerin bulaş
kaynaklarının anlaşılması ve korunma yöntemlerinin geliştirilmesi için yaşam
döngülerinin tanımlanması gereklidir. Parazit enfeksiyonlarının bir kısmı
“rezervuar konak” olarak adlandırılan yabani ve evcil hayvanlardan insanlara
bulaşan zoonotik enfeksiyonlardır. Parazitler hayatlarını bir ya da birden
fazla konakta geçirebilirler. Parazitlerin olgunlaşmamış formlarının yerleştiği konak ya da konaklar
“ara konak”; erişkin ya da eşeyli üreyen formlarını barındıran konaklar ise
“son konak” olarak adlandırılırlar. Bazı
durumlarda ise insanlar sadece “rastlantısal konak” tırlar (1,3). Parazit enfeksiyonlarının bir kısmı
asemptomatik geçirilirken, bazıları konağın yıkıcı hasarına ve sonunda ölümüne
neden olabilir. Özellikle; bağışık yetmezliği olan hastalar ya da çok genç/ çok
yaşlı kişiler, parazit enfeksiyonlarını daha ağır geçirirler. Bazı parazitler,
insan vücudunda yaptığı hastalık sırasında çoğalarak sayısını arttırırken (ör: Giardia intestinalis), bazıları sayıları
artmaksızın sadece büyüyüp olgunlaşırlar (ör: Tenia spp.). Bu bölümde insanlarda hastalık yapan
parazitlerin sınıflandırması, bulaş yolları ve laboratuvar tanıları genel
hatlarıyla anlatılacaktır.
Atıf Sayısı :