Kişiliğin Yönleri: Kontrolü Ele Almak, Şans Vermek Ve Bulmak
Anahtar Kelimeler
Kişilik,
bilim insanlarına göre kişiliğin gelişimi, ölçme ve değerlendirilmesi, kuramlar
ve normal dışı olmak üzere farklı bölümlerden oluşmaktadır. Kişiliğin anlaşılması bağlamında insan davranışlarının
açıklanmasında çeşitli yaklaşımlar farklı yollar izlemişlerdir. Bu
yaklaşımlardan biri olan Sosyal Öğrenme Yaklaşımı, insan davranışını açıklamada
davranış potansiyeli, beklenti, değer (pekiştirme) ve psikolojik durum olmak
üzere dört öğe üzerinde durmaktadır. Rotter’ın ortaya koyduğu bu yaklaşıma göre,
bireyler yeni bir deneyim ile karşı karşıya kaldıklarında olayları etkileme
yeteneklerine dönük inançlarına başvurmaktadırlar. Bu durum kontrol odağı şeklinde
ifade edilmektedir. Kontrol odağı, iç kontrol odağı ve dış kontrol odağı olmak üzere
ikiye ayrılmıştır. Temelleri psikolojinin başlangıcına kadar uzanan Sansasyon
Arayışı yaklaşımı ise bireylerin yaşamları içerisinde aradıkları optimal
düzeyde uyarılma durumlarına göre yapılandırılmıştır. Zuckerman’ın ortaya
koyduğu bu yaklaşıma göre, uyarılma seviyesinin yüksek olması kişileri, ihtiyaç
duydukları farklı ve karmaşık duyum ve deneyimlere ulaşma konusunda sansasyon
arayışına itebilmektedir. İnsan davranışını açıklamada bireylerin sahip
oldukları güçlü yönlere, erdemlere ve karakter güçlerine odaklanan yaklaşım ise
Pozitif Psikoloji yaklaşımıdır. Pozitif psikoloji yaklaşımı, ikinci dünya
savaşı sonrasında psikolojinin mağdur bilimi haline gelerek işlevinin oldukça
kısıtlı bir hale gelmesi sonucunda ortaya çıkmıştır. Pozitif psikoloji
yaklaşımına göre, psikolojinin işlevi yalnızca hastalıkları, hasarları veya
zayıflıkları tedavi etmek değil aynı zamanda bireylerin güçleri ve erdemleri
üzerinde çalışmalar yapmaktır.
Atıf Sayısı :