Mendel dışı kalıtım mekanizmaları, kalıtsal özelliklerin
aktarımında klasik Mendel yasalarının ötesine geçen karmaşık genetik
etkileşimleri açıklamaktadır. Bu mekanizmalar arasında epistasi,
tamamlayıcılık (komplementerlik), baskılayıcılık (inhibisyon), additivite,
multiple alellizm ve polimeri gibi çok sayıda gen-gen etkileşimi yer
almaktadır. Epistatik etkileşimlerde bir gen, diğerinin fenotipik
etkisini maskeleyebilirken; tamamlayıcılıkta birden fazla gen
birlikte çalışarak belirli bir fenotipin oluşmasını sağlamaktadır.
Baskılayıcılık durumunda ise baskın bir gen, diğer genin etkisini tamamen ortadan kaldırabilmektedir. Letal genler, bireyin yaşam süresini
veya üreme başarısını etkileyerek populasyon düzeyinde önemli sonuçlar doğurmaktadır. Bu genler baskın, resesif, koşullu ya da yarı
letal şekilde etkili olabilmektedir. Poligenik kalıtımda birçok genin
küçük etkileri bir araya gelerek sürekli fenotipik varyasyonlar
oluşturmaktadır. Bu durum boy uzunluğu, cilt rengi gibi kompleks özelliklerin
kalıtımında görülmektedir. Ayrıca, bileşiklik ve krossing-over gibi
olaylar genlerin kromozomal yerleşimini etkilerken, rekombinasyon frekansları
geneti haritaların oluşturulmasına olanak tanımaktadr. Tüm bu
Mendel dışı mekanizmalar, genetik çeşitliliğin, fenotipik karmaşıklığın
ve kalıtsal hastalıkların altında yatan biyolojik süreçleri anlamada
kritik bir rol oynamaktadır.
Kitap Adı:
Veteriner Genetiğin Temelleri
Atıf Sayısı :
