Bölümde, canlıların kalıtım
materyali temel biyomolekül olan DNA’nın yapısını, işlevini ve biyolojik
önemini ayrıntılı biçimde ele alınmaktadır. DNA tanımına ilişkin genel
kavramlar açıklanırken; DNA’nın tanımı yapılarak çift sarmal modeli
çerçevesinde fiziksel ve kimyasal özellikleri tanımlanmıştır. Nükleotid
bileşenleri, DNA’yı oluşturan unsurlar arası bağlar ile baz eşleşmesi
prensipleri detaylandırılmıştır. Ayrıca DNA’nın farklı konformasyonları (A, B
ve Z formları) yapısal dinamikleriyle birlikte incelenmiş, hücresel işlevler
üzerindeki etkileri tartışılmıştır. DNA’nın yanı sıra RNA’nın yapısı,
biyokimyasal özellikleri ve DNA’dan farklılıkları açıklanarak; mRNA, tRNA ve
rRNA gibi alt türleri ile işlevsel rolleri analiz edilmiştir. DNA replikasyon
modelinin (yarı-korunumlu) ortaya konulması, ilgili çalışma kapsamında
irdelenirken; prokaryot ve ökaryot hücrelerde DNA replikasyonunun moleküler
mekanizması; replikasyon orijinleri, helikaz, topoizomeraz, DNA polimerazlar ve
ligaz gibi temel enzimlerin işlevleri detaylı olarak incelenmiştir. Ayrıca
bölümde; DNA bütünlüğünün sürdürülmesinde kritik rol oynayan tamir ve onarım
yollarına (nükleotid eksizyon, baz eksizyon ve yanlış eşleşme onarımları gibi)
yer verilmekte; mutagenez ve bu mekanizmaların genom kararlılığı açısından
önemi vurgulanmaktadır. Mitokondriyal DNA (mtDNA) yapısı ve özellikleri,
genomik DNA ile benzerlik ve farklılıkları kapsamlı biçimde sunulmuştur. Bu
kapsamıyla bölüm, moleküler biyolojide DNA’nın merkezi konumunu derinlemesine
ortaya koymaktadır.
Atıf Sayısı :