Amfetaminler ve amfetamin benzeri uyarıcı maddeler, merkezi sinir sistemini uyararak etki gösteren ve çeşitli farmasötik amaçlarla kullanılan maddelerdir. Tarihçeleri, Ephedra bitkisinden elde edilen efedrinin 1885 yılında keşfedilmesiyle başlar. Daha sonra sentetik bir efedrin olan amfetamin ve metamfetamin geliştirilmiştir. Amfetamin öncelikle nazal dekonjestan olarak kullanılmış, ardından yorgunluk, narkolepsi ve depresyon gibi hastalıkların tedavisinde kullanılmıştır. Metamfetamin ise 1919 yılında keşfedilmiş ve özellikle savaş dönemlerinde askerler arasında popüler hale gelmiştir. Son yıllarda metamfetamin kötüye kullanımı artmış ve dünya genelinde 27 milyon kişi tarafından kullanıldığı tahmin edilmektedir. Avrupa Birliği'nde ise yaklaşık 83 milyon yetişkinin en az bir kez yasa dışı uyuşturucu kullandığı tahmin edilmektedir. Uyarıcı maddelerin nörofarmakolojisi ise fenetilamin, amfetamin, katinon, metilendioksiamfetaminler, piperidin, kokain ve metilheksanamin gibi farklı gruplara ayrılmaktadır. Amfetaminler ve amfetamin benzeri uyarıcı maddeler, merkezi sinir sistemini uyararak enerji ve uyanıklık hissi verirken, kötüye kullanımı birçok sağlık sorununa yol açabilmektedir.(AI)
Atıf Sayısı :
