Bu bölümde, Plasmodium knowlesi adlı sıtma paraziti üzerine yapılan çalışmalar ve bu parazitin insanlarda beşinci sıtma etkeni olarak kabul edilmesi ele alınmaktadır. Sıtma, Plasmodium cinsine ait protozoan parazitlerden kaynaklanmaktadır ve birçok türü bulunmaktadır. P.knowlesi, Malezya'nın Borneo adasında ortaya çıkmış ve insanlarda enfeksiyona neden olmuştur. Daha sonra Güneydoğu Asya ülkelerinde de insan vakaları tanımlanmış ve beşinci sıtma etkeni olarak kabul edilmiştir. İnsanlarda sıtma parazitlerinin yaşam döngüsü, anofel cinsi dişi sivrisineğin sporozoitleri konakçıya enjekte etmesiyle başlar. Parazitler, karaciğer hücrelerine ulaşarak çoğalır ve eritrositleri enfekte eder. Daha sonra sivrisinekler tarafından kanla birlikte alınan gametositler, sivrisineğin mide duvarında olgunlaşır ve sporozoitlere dönüşür. P.knowlesi'nin eritrosit döngüsü diğer türlerden daha kısadır ve tedavi edilmezse parazit sayısı artmaya devam eder. P.knowlesi ile ilgili ilk çalışmalar, uzun kuyruklu makaklardan izole edilen bir suşun maymunlara verilmesiyle başlamıştır. Daha sonra insanlarda da enfeksiyon oluşturulmuş ve günlük ateşlenmelerin olduğu gözlemlenmiştir. P.knowlesi'nin ismi, bu çalışmaları yapan araştırmacı Robert Knowles'e ithafen verilmiştir. Ayrıca, P.knowlesi'nin nörosifiliz tedavisinde kullanıldığı ve kan transfüzyonu ile bulaşabileceği bilinmektedir. 1965 yılında ise Malezya'da bir insanda doğal enfeksiyon vakası bildirilmiştir.(AI)