Endometriozis, uterus dışında yerleşen ve fonksiyon gösteren endometrial dokunun neden olduğu kronik bir hastalıktır. Üreme çağındaki kadınların %10-15’ini etkileyen bu durum, şiddetli pelvik ağrı, dismenore, disparoni ve infertilite gibi semptomlarla ortaya çıkar. Hastalığın etyolojisi uzun yıllardır tartışılmakta ve retrograd menstruasyon ile metaplazi teorileri öne sürülse de, bu yaklaşımlar endometriotik lezyonların neden sadece bazı kadınlarda geliştiğini ve farklı bölgelerde oluştuğunu tam olarak açıklayamamaktadır. Son dönemde öne çıkan kök hücre teorisi, endometriozisin hem endometrial hem de kemik iliği kaynaklı kök hücreler tarafından desteklendiğini ileri sürer. Endometrial kök hücrelerin anormal proliferasyonu, ektopik lezyonların oluşumuna yol açabilirken, bu hücrelerin inflamasyon ve hormonal sinyallerle aktive olup ektopik dokulara göç etmesi lezyonların farklı bölgelerde yerleşimini açıklayabilir. Kemik iliği kök hücreleri de inflamasyon bölgelerine göç ederek endometriotik lezyonların başlangıcına katkıda bulunabilir. Kök hücrelerin endometriozis üzerindeki rolü, sadece hücresel düzeyde değil, aynı zamanda moleküler mekanizmalar üzerinden de incelenmektedir. Bu hücreler, proliferasyon, invazyon ve anjiyogenez süreçlerini destekleyerek lezyonların büyümesine ve yayılmasına katkıda bulunur. Ayrıca, kök hücreler, salgıladıkları sitokinler ve büyüme faktörleriyle immün yanıtı baskılayarak lezyonların immün sistemden kaçmasını sağlar. Kök hücre teorisi, endometriozis tedavisinde yeni yaklaşımlar için önemli bir potansiyel sunmaktadır. Kök hücrelerin moleküler ve genetik özelliklerinin hedeflenmesiyle lezyonların büyümesi durdurulabilir ve doku yenilenmesi sağlanabilir. Bu da, endometriozis tedavisinde minimal invaziv stratejiler geliştirilmesine imkan tanıyabilir.