Artropodlar, evcil hayvanlar, çiftlik hayvanları ve kümes
hayvanlarına doğrudan zarar verebildiği gibi patojenlerin nakli ile dolaylı
olarak da zarar verebilmektedirler. Veteriner ve Tıbbi entomoloji kapsamında,
artropodların zararlı etkileri kapsamında en önemlisi hastalık etkenlerini
nakletmeleridir. Bu bağlamda arthropodlar hastalık etkenlerini ara konak olarak
aktarabildikleri gibi vektör olarak ta aktarabilmektedirler. Hastalık
etkenlerinin daha çok larval formlarını ya da genç şekillerini vücutlarında
taşıyan ve omurgalı konaklara pasif olarak aktarabilen artropodlar arakonak
iken, hastalık etkenlerini konaklar (aynı ve/veya farklı konaklar) arasında
aktif olarak naklederek bulaştıran artropodlar vektör olarak tanımlanmaktadır.
Arakonak olan artropodlara verilebilecek en güzel örnek, Dipylidium caninum türü sestod etkeninin, pireler tarafından son
konak olan köpeklere aktarılmasıdır. Vektörlük kavramında ise, enfeksiyon
oluşturabilecek etkenin enfekte bir omurgalıdan alınıp, duyarlı başka bir
omurgalı konağa aktarılması esastır. Bir artropod vektör aracılığıyla bulaş,
genellikle artropodun, omurgalı konağından kan emerken gerçekleşir. Bu
etkenlerin nakilleri ve/veya bulaştırılması vektör olarak bilinen artropodlar
tarafından biyolojik, mekanik ve mekanik taşıyıcı olarak üç şekilde
gerçekleştirilir.
Kitap Adı:
Veteriner Ve Tıbbi Entomoloji
Atıf Sayısı :
