Pireler, küçük memelilerin en yaygın ektoparazitlerinden birdir. Pirelerin büyük bir kısmı memelilerde parazitlenirken, çok az bir kısmı kanatlı hayvanlarda parazitlenirler. Bazı pire türleri tıbbi öneme sahiptir ve çeşitli bulaşıcı hastalıkların vektörleri olup, ayrıca ciddi deri enfestasyonlarına sebep olabilirler. Erişkin pireler 2-5 mm büyüklüğünde, bilateral basık, kanatları olmayan, kahverengiden siyah renge kadar değişen renkte olan artropodlardır. Larvaları kurtçuk şeklindedir. Genellikle beyaz krem renginde olan pire larvaları, kan pıhtısı ile beslendiklerinde kırmızı renk alırlar. Pupalar yaklaşık 5 mm uzunluğunda olup, beyaz kahverengi renkte bir kokon içerisinde bulunurlar. Pireler tipik olarak holometobol artropodlardır. Erişkin hale gelmeden önce yumurta, üç larva dönemi ve inaktif olan bir pupa dönemi geçirirler. Erişkinlerin ömrü, konak türü, larva aşamasında gıdaların varlığı, larvaların yoğunluğu, mikro iklim, altlık ve beslenme aktivitesi gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Pirelerin patogenez ve klinik belirtileri, travmatik etkileri, irkiltici etkileri, sömürücü etkileri, alerjik etkileri ve hastalık nakletmeleri olmak üzere temel olarak 5 başlık altında incelenebilir. Pirelerin teşhisi hayvanların üzerinde erişkin pirelerin görülmesi ile yapılır. Bununla birlikte hayvanların barınma yerlerinde pirelerin yumurta, larva ve pupaları aranır. Konak üzerinde veya çevrede koyu kahverengi siyah pire dışkılarına rastlanması teşhiste önemli bir bulgudur. Pirelerle mücadele zordur. Mücadelede dikkat edilmesi gereken husus hem hayvanlar üzerinde hem de çevre de mücadelenin gerçekleştirilmesidir. Bu şekilde hem erişkinlerle hem de gelişim dönemleri ile mücadele edilmiş olur. Bu bölümde pirelerin genel özellikleri, morfolojisi, yaşam döngüsü, oluşturduğu zararlar, teşhisi, kontrol ve mücadelesi hakkında bilgi verilmesi amaçlanmıştır.
Kitap Adı:
Veteriner Ve Tıbbi Entomoloji
Atıf Sayısı :
