Operatif vajinal doğum, vakum veya forseps kullanılarak gerçekleştirilen doğum yöntemidir. Bu yöntemde, annenin ıkınmalarına destek olmak için fetal başa dışarıdan itme gücü uygulanır. Amerika Birleşik Devletleri'nde yapılan bir araştırmaya göre, doğumların %3,2'sinde vakum veya forseps kullanılmıştır. Başarısızlık oranı ise vakum ekstraksiyonunda %0,8, forseps kullanımında ise %0,4 olarak belirlenmiştir. Operatif vajinal doğum için bazı endikasyonlar bulunmaktadır. Şüpheli fetal durumlar, maternal faktörler ve kombinasyonlu endikasyonlar en sık görülenlerdir. Operatif vajinal doğum için enstrüman seçimi deneyim ve eğitime dayalı olarak yapılır. Vakum ve forseps aletleri, fetal başın doğurtulmasında ve doğum süresinin kısaltılmasında etkili olabilir. Operatif vajinal doğumda seviye ve rotasyona göre sınıflama yapılmaktadır. Operatörün hazırlığı, yeterli ekipmanın ve uygun tesisin bulunması gerekmektedir. Forsepsle doğum tekniği ise forsepsin fetal başı kavrayarak uygulandığı bir yöntemdir. Bu yöntemde, forsepsin fetal baş pozisyonuna göre uygun şekilde yerleştirilmesi önemlidir. Operatif vajinal doğum, uygun endikasyonlar ve doğru tekniklerle uygulandığında başarılı bir doğum yöntemi olabilir.(AI)